Nieuwe favoriet: Jan Vantoortelboom

Toegegeven, ik had nog nooit gehoord van Jan Vantoortelboom toen ik samen met Lise (Tussen droom en daad) naar het literaire festival Het Betere Boek ging. De man werd samen met Kris Van Steenberge (bekend van Woesten) geïnterviewd door Sylvian Peeters. Het interview met deze schrijvers was ongetwijfeld het gesprek dat me het meest is bijgebleven. Ze hebben ook meer gemeen met elkaar dan ik dacht. Allebei schreven ze een roman die zich afspeelt in West-Vlaanderen, met als achtergrond de vertwijfeling van de Eerste Wereldoorlog. Voor Meester Mitraillette, de tweede roman van Jan Vantoortelboom, begeeft de lezer zich naar Elverdinge, nauwelijks enkele kilometers verwijderd van het drop Woesten. De openingszin is meteen een voltreffer:

"Ik verlaat dit vertrapte leven als jongeman: krachtig van lichaam, klaar van geest. Dat is niet wat ik wil, maar mij werd niks gevraagd."
Het boek werd vorig jaar getipt als boek van de maand door het boekverkoperspanel van De Wereld Draait Door. Terwijl Vantoortelboom in Nederland (hij woont trouwens in Zeeuws-Vlaanderen) bejubeld wordt, staat hij in Vlaanderen minder in het collectieve lezersgeheugen gegrift. Hopelijk komt daar gauw verandering in.

Meester Mitraillette gaat origineel van start: het verhaal begint met de executie van het hoofdpersonage. 'Hoe is het zover kunnen komen?' vraag je je dan af. Wat volgt, is het relaas van David, een jonge onderwijzer afkomstig uit Gent, die in Elverdinge aan een katholieke jongensschool gaat werken. Zelf is hij ongelovig en torst hij zware herinneringen aan de dood van zijn jongere broertje Henri met zich mee. In Elverdinge maakt hij lange wandelingen en raakt hij bevriend met Marcus Verschoppen, de primus van zijn zesde leerjaar. Met hem haalt hij de verloren tijd van zijn gestorven broertje in. Ook met Marcus' moeder krijgt hij een nauwe band.

Verhaaltechnisch zit het verhaal mooi in elkaar, het neemt een ongelooflijke start en gaat daarna trefzeker verder. Het wisselende vertelperspectief tussen de oudere en de jongere hoofdfiguur werkt bijzonder goed. Meester Mitraillette is zeker geen historische roman over de Eerste Wereldoorlog, maar veeleer een persoonlijk en psychologisch verhaal. Daarbij speelt de karaktertekening van de personages  een grote rol. Zo is de vader van David, die geobsedeerd is door het getal 4, heel sterk geportretteerd.

Op sommige vragen krijgt de lezer geen allesomvattend antwoord, maar juist die lacunes zorgen ervoor dat het verhaal realistisch overkomt. De lezers verbeelding wordt aan het werk gezet.

(bron foto)

Ondertussen bekeek en beluisterde ik nog enkele interviews met Jan Vantoortelboom. Hij komt over als een rustige, bescheiden schrijver die net als zijn personages overvallen is door de dood. Zijn moeder stierf namelijk op 42-jarige leeftijd (Vantoortelboom was toen 16) en dit heeft de aanzet tot zijn schrijverschap gevormd. In zijn andere romans, De verzonken jongen en De man die haast had speelt de dood eveneens een grote rol. Toch is schrijven voor hem niet therapeutisch. Hij zegt ook dat het schrijven en zijn gezin centraal staan in zijn leven. Een mooie gedachte, vind ik.

Populaire posts